Dnia 3 maja 1791 r. uchwalona została Konstytucja, która w sposób znaczący zmieniła ustrój państwa polskiego. Wolną elekcję zastąpiono monarchią dziedziczną. Zniesiono liberum veto, a koncepcję sprawowania władzy oparto na idei jej trójpodziału. Autorom tego przedsięwzięcia wydawało się, że to ostatni moment ratowania państwa przed upadkiem, którego jednak nie udało się powstrzymać. W następnym wieku przedstawiciele warszawskiej i krakowskiej szkoły historycznej spierali się nad tym, kto zawinił? Polacy, czy państwa ościenne. I jedni i drudzy mieli swoje racje i argumenty na poparcie stawianych tez. Choć państwo upadło, naród przetrwał. We właściwej chwili potrafił upomnieć się o swoje prawa i przywrócił niepodległą Polskę na mapę Europy.
